بر اساس تحقیقات جدید منتشره، گرم شدن آب و هوا میتواند ویروسهای قطب شمال را با محیطها و میزبانهای جدید در تماس قرار داده و خطر انتشار ویروسهای جدید را افزایش دهد.
ویروسها برای تکثیر و انتشار به میزبانهایی مانند انسان، حیوانات، گیاهان یا قارچها نیاز دارند و در برخی مواقع، همانطور که در همهگیری COVID-۱۹ دیده شد، ویروسها میتوانند به میزبان جدیدی وارد شوند که فاقد سیستم ایمنی یا دارای سیستم ایمنی ضعیف است.
دانشمندان کانادایی در پی آن بودند با بررسی نمونههایی از بخش قطب شمال دریاچه هازن، دریابند که چگونه تغییرات آب و هوایی ممکن است بر خطر انتشار ویروسی تأثیر بگذارد. گراهام کولبی دانشجوی پزشکی در دانشگاه تورنتو، به خبرگزاری AFP گفت: «دریاچه هازن بزرگترین دریاچه در جهان است که کامل در شمال دایره قطب شمال قرار دارد.»
این تیم از خاکی که برای آب یخچالهای طبیعی ذوب شده تبدیل به بستر رودخانه شده بود، نمونه برداری کردند.
آنها از طناب و ماشین برفی برای بالا بردن رسوبات دریاچه از عمق تقریباً ۳۰۰ متری (۹۸۰ فوت) آب بهره گرفتند و سپس نمونهها را برای توالی یابی DNA و RNA به منظور تهیه نقشههای ژنتیکی بررسی کردند.
استفان آریس بروسو، دانشیار بخش زیست شناسی دانشگاه اتاوا که این تیم را رهبری میکند، گفت: «این پژوهش ما را قادر ساخت تا دریابیم چه ویروسهایی در یک محیط خاص و چه میزبانهای بالقوهای نیز برای آنها وجود دارند.»
اما این تیم برای آن که دریابند چقدر احتمال دارد که ویروس وارد میزبانهای جدیدی شود، باید مواد ژنتیکی هر ویروس و شجره خانواده میزبان را بررسی میکردند.
Audree Lemieux، نویسنده اول این تحقیق گفت: «اساساً آنچه ما سعی کردیم انجام دهیم آن است که به چه میزان شجره نامههای ویروس و میزبان شبیه به یکدیگر هستند.»
شجره نامههای مشابه نشان میدهد که یک ویروس همراه با میزبان خود تکامل یافته است، اما تفاوتها حاکی از ورود ویروس به میزبانهای جدید است و اگر یک ویروس یک بار تغییر میزبان داده باشد، احتمال بیشتری دارد که دوباره این کار را انجام دهد.
Aris-Brosou گفت که این تجزیه و تحلیل تفاوتهای آشکاری را بین ویروسها و میزبانها در بستر دریاچه نشان داد که مستقیم با خطر تغییر میزبان در ارتباط است.
این تفاوت در بستر رودخانهها کمتر آشکار بود که محققان دلیل آن را فرسایش خاک سطحی، حذف ارگانیسمها و محدود کردن تعامل بین ویروسها و میزبانهای جدید بالقوه به سبب حرکت آب دانستند.
بیشتر بخوانید: طولانی ترین رودخانه روی زمین
این مطالعه میگوید که برخلاف بستر رودخانه، ویروسها به دریاچه میروند که در سالهای اخیر شاهد تغییرات چشمگیری در آن بوده اند؛ زیرا آب حاصل از ذوب یخچالهای طبیعی در ناحیه دریاچه رسوب بیشتری را ایجاد میکند. Lemieux گفت: «این موضوع میزبانها و ویروسهایی را که به طور معمول با یکدیگر روبرو نمیشوند، در تعامل با یکدیگر قرار میدهد.»
نویسندگان این تحقیق که در مجله Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences منتشر شده است، اعلام کردند که این تحقیقات نشانهای از شروع یک پاندمی جدید را نشان نمیدهد. Lemieux گفت که احتمال رخداد بیماریهای همه گیر به سبب ورود این ویروسها به میزبان جدید بسیار کم است.
آنها همچنین بیان داشتند که برای روشن شدن میزان تفاوت بین ویروسها و میزبانها برای ایجاد خطرات جدی تر، به مطالعات بیشتری نیاز است. اما آنها استدلال کردند که گرم شدن هوا میتواند امکان انتقال ویروسها به میزبانهای جدید را افزایش دهند و به تبع خطرات جدی تری را ایجاد کنند.
Lemieux میگوید: «میزبانهای جدید میتوانند هر چیزی باشند؛ از کنهها گرفته تا پشهها، حیوانات خاص یا حتی خود باکتریها و ویروسها. این اتفاق کاملاغیرقابل پیشبینی است و به تبع تاثیری که خواهند داشت نیز میتواند غیر قابل پیش بینی کند. از این رو، عواقب این اتفاق میتواند از شیوع بیماریهای ساده تا حتی وخیم و نگران کننده متغیر باشد.» این تیم خواهان کار تحقیقاتی و نظارتی بیشتری در این منطقه برای درک خطرات احتمالی است.
تابناک با تو